Op 6 december is het weer zover! Die dag zal de goede man weer heel wat kinderschoentjes met allerlei lekkernijen vullen. Kinderen maken hun verlanglijstjes op en zijn extra braaf. Tot ze op een bepaald ogenblik (zich) de vraag stellen wie die Sinterklaas nu eigenlijk wel is...

Ontstaan van Sinterklaas
Volgens de overlevering werd Sinterklaas of Sint-Nicolaas in de derde eeuw geboren in Lycië, een streek die zich in Klein-Azië (tegenwoordig Turkije) bevond. In de loop van zijn leven werd hij, net als zijn oom, tot bisschop benoemd: bisschop Nicolaas van Myra. Na zijn dood op 6 december 342 werd hij door zijn goede werken heilig verklaard. Zo gaat onder andere de legende dat hij drie jongeren, die door een herbergier gedood en in een pekelvat gestopt waren, terug tot leven wekte. De populariteit van de man begon na zijn dood nog meer te stijgen, dit zowel in de oosterse als in de westerse wereld.

Vanaf de middeleeuwen werd zijn sterfdag meer en meer een kinderfeest. Zo schonk men op 28 december aan de arme kinderen van een streek cadeaus en eten: het feest van de Onnozele Kinderen. Tegelijkertijd was er op 6 december een gelijkaardig feest: kinderen gingen samen met een bisschop de straat op. Na een tijdje werden deze twee feesten tot één herleid. Het geven van allerlei geschenken aan kinderen werd een volksgebruik dat steeds meer navolging kreeg. De Sinterklaasviering kreeg vanaf de tweede helft van de 19de eeuw meer en meer vorm. Tot op heden...

Naast deze legende zijn er ook heel wat aanwijzingen dat Sinterklaas afgeleid is van de Germaanse god Wodan. Deze figuur had namelijk een lange witte baard, ging gekleed in een groot gewaad en verplaatste zich op een paard met 8 benen, Sleipnir. Net als de hedendaagse sint beloonde en strafte hij ook heel wat mensen.

Viering van Sinterklaas
Het feest ter ere van Sinterklaas wordt niet enkel in België gevierd. Ook in andere landen (Nederland, Engeland, Amerika...) wordt de goedheilige man herdacht. In België is dat traditioneel op 6 december, maar in heel wat andere landen gebeurt dat op 5 december.

De attributen van Sinterklaas
We kennen de sint met heel wat attributen. Zo komt hij altijd met een stoomboot. Met deze boot hielp hij zeelui die in problemen kwamen. De sint is dan ook de beschermheilige van mensen in nood, vooral reizigers, koop- en zeelieden en de kinderen natuurlijk.

Eens ter plaatse gaat hij van huis tot huis met zijn schimmel. De term voor zijn paard is waarschijnlijk afkomstig van de Germaanse god Wodan. De mijter op zijn hoofd refereert naar een hoofddeksel dat vroeger door bisschoppen of pausen werd gedragen. Zijn staf verwijst eveneens naar de katholieke kerk en is het symbool voor de herdersstaf.

Zwarte Piet en de roe
Sinterklaas komt nooit alleen. Hij is altijd vergezeld van een of meerdere Zwarte Pieten. Deze helpers van de sint komen aan hun zwarte kleur doordat ze langs de schoorsteen de cadeautjes in de huizen binnenbrengen. Zwarte Pieten boezemen traditioneel angst in bij de kinderen.

Zoals we het uit de vele sinterklaasliedjes kennen, krijgt wie stout is de roe. In de middeleeuwen was dit een instrument waarmee mee men mensen strafte. Toch heeft de roe ook nog een andere betekenis waarbij het gezien wordt als een symbool van vruchtbaarheid.

En wie is Sint-Maarten dan? 
In bepaalde steden in België (Aalst, Ieper...) en Nederland viert men Sint-Maarten in plaats van Sinterklaas. Deze naam is afkomstig van Martinus van Tours die in de vierde eeuw werd geboren. Martinus wordt op vroege leeftijd tot ridder geslagen, maar de jongeman is in de ban van de bijbel en de christelijke leer waardoor hij breekt met het ridderbestaan. Hij legt zich steeds meer toe op de studie van het heilig schrift en gaat nadien deze christelijke leer verkondigen.

In 371 wordt hij, vanwege zijn goede daden voor de armen, in het Franse Tours tot bisschop benoemd. Martinus van Tours sterft in 397 en wordt in deze Franse stad op 11 november begraven. Een eeuw later werd Martinus heilig verklaard. Op zijn sterfdag, 11 november, herdenkt men nog steeds de heilige Martinus of Sint-Maarten.