Aardbevingen en de schaal van Richter
Wat is een aardbeving?
Een aardbeving is een trilling van de aardkorst. De energie plant zich als een golfbeweging vanuit het centrum naar de omgeving voort. Het denkbeeldige punt waar de beving ontstaat, heet het hypocentrum? Het punt aan het aardoppervlak daar loodrecht boven wordt het epicentrum genoemd.
Hoe worden aardbevingen veroorzaakt?
Aardbevingen worden meestal veroorzaakt door de langzame beweging van aardplaten. De druk tussen twee op elkaar bewegende platen neemt langzaam toe. Op een gegeven moment worden de krachten te groot en breken er stukken af. Dit veroorzaakt een beving. Naschokken zijn kleinere bevingen die binnen enkele uren na de eerste beving voelbaar zijn. In dat geval zijn er kleinere stukken van de schollen afgebroken omdat de eerste beving de druk nog onvoldoende had weten te verminderen.
Aardbevingen kunnen ook het gevolg zijn van vulkanische activiteit, instorting van holtes of de bodemdaling door de winning van aardgas.
Belangrijkste aardbevingen met menselijk leed ten gevolg:
- 224 v. Chr. Rhodos met de vernietiging van de Kolos
- Beving in Iran in 1721 met meer dan 250.000 doden.
- De beving in Tangshan, China ( 1976 ) met een kracht van 8 op de schaal van Richter. Geschat op 250.000 doden
- De aardbeving in Turkije ( 1999 ) had een kracht van 6,7 op de schaal van richter met meer dan 20.000 doden. Het groot aantal doden bij deze beving was vooral te wijten aan het feit dat de meeste gebouwen niet bestendig waren tegen eventuele aardbevingen.
- De aardbeving in Zuidoost-Azië ( eind 2004 ) had een kracht van 8,9 op de schaal van Richter met meer dan 200.000 doden
De schaal van Richter
De schaal van Richter is dus een manier waarmee de kracht van een aardbeving wordt waargenomen. De schaal is opgesteld door de Amerikaanse seismoloog Charles Francis Richter in 1935. Het is een logaritmische schaal van de sterkte van de trillingen, zoals die gemeten worden op het seismogram.
- Alleen meetbaar door instrumenten
- Nauwelijks voelbaar, zelfs in de nabijheid van het epicentrum
- Wordt gevoeld binnenshuis: vazen trillen en paniek bij huisdieren
- Waarneembaar door de meeste mensen maar nauwelijks schade aan gebouwen
- Voelbaar zelfs door slapende mensen: kleine schade aan gebouwen.
- Schade aan gebouwen: scheuren in het pleisterwerk, afbrekende schouwen,...
- Grote schade aan gebouwen: scheuren in muren, barsten in funderingen,...
- of hoger; Totale vernietiging
| 1 |
Alleen meetbaar door instrumenten |
| 2 |
Nauwelijks voelbaar, zelfs in de nabijheid van het epicentrum |
| 3 |
Wordt gevoeld binnenshuis: vazen trillen en paniek bij huisdieren |
| 4 |
Waarneembaar door de meeste mensen, weinig schade |
| 5 |
Gevoeld door de meeste mensen, kleine tot gemiddelde schade |
| 6 |
Gemiddelde schade ( scheuren in pleisterwerk, afbrekende schouwen,... ) |
| 7 |
Grote schade aan huizen en funderingen |
| 8 |
( of hoger ) Totale vernietiging |
|
